Dat gezond eten helpt om gezond en fit te blijven, daarover is bijna iedereen het eens. Maar kan het ook helpen bij de genezing van ziekte? Het is ongelooflijk moeilijk – of misschien wel onmogelijk – om dit wetenschappelijk te onderzoeken, maar er zijn steeds meer cases waarbij voeding een positief effect blijkt te hebben. Vandaag in de Volkskrant een reportage hierover. Centraal staat het verhaal van de 8-jarige Jaap Schut. Jaap heeft een levensbedreigende taaislijmziekte. Sinds zijn tweede eet hij een paar keer per dag een soort supermoes waarin curcuma en sojabonen zijn verwerkt. Zes jaar nadat Jaap begonnen is met het eten van deze supermoes, is zijn diagnose veranderd van een ernstige naar een milde vorm van taaislijmziekte. De ziekte is voor hem nu niet meer dodelijk en zijn verwachte levensduur is vermoedelijk normaal.
Bij de 8-jarige Jaap werkt het dus, en nu wordt ook bij 20 andere mensen met dezelfde ziekte onderzocht of ze baat hebben bij het eten van deze supermoes. Binnenkort worden de resultaten bekend. Biochemicus Hugo de Jonge van het Erasmus MC vertelt hoe bijzonder het is dat hier onderzoeksgeld voor vrij is gemaakt: ‘ZonMW en de Nederlandse CF Stichting betalen de studie en dat is hard nodig, want de farmaceutische industrie was geïnteresseerd. Geelwortel en soja zijn immers niet te patenteren.’
Werkt voeding als medicijn? Die vraag blijft moeilijk te beantwoorden. Niet alleen het ontbreken van onderzoeksgeld is een beperkende factor. Wat het vooral heel moeilijk maakt, is het feit dat voeding uit honderden stofjes is samengesteld. Je eet niet 1 soort stofje, je eet een hele banaan. Of een bloemkool. En daarin zitten wel honderden stofjes. Al die verschillende stofjes in die banaan en bloemkool doen samen hun werk, maar hoe dat is onmogelijk wetenschappelijk te achterhalen. Je kunt ze immers via voeding niet geïsoleerd onderzoeken. En om het nog wat complexer te maken: ieder lichaam reageert anders op al die verschillende stofjes. Dat verklaart ook waarom wetenschappers over het algemeen sceptisch zijn over het therapeutische effect van eten bij de genezing van ziekte. ‘Voeding is geen medicijn, want je kunt het niet bewijzen.’
Toch zijn het niet alleen hippies en kwakzalvers die overtuigd zijn dat voeding als medicijn kan werken. Geïnspireerd door de ervaringen van hun patiënten doen verschillende wetenschappers momenteel onderzoek naar het effect van voeding op genezing. Een Rotterdamse arts onderzoekt wat het effect is van een ketogeen dieet (nauwelijks koolhydraten, veel vet) op hersentumors. En een hoogleraar diabetologie boekt opmerkelijke resultaten met diabetespatiënten die hun ziekte met een ander voedingspatroon weten om te keren.
Op het GroenteCongres, een paar weken geleden, vertelde Rob Baan van Koppert Cress dat veel patiënten met COPD (een chronische longziekte) baat zeggen te hebben bij het eten van de minicressen die hij kweekt. Artsen trekken vaak een wenkbrauw op als patiënten hen dit vertellen, ze wuiven het weg. Als producent mag je zoiets ook niet zeggen, anders krijg je een niet mis te verstane boete van de Voedsel en Waren Autoriteit aan je groentebroek. Hoe dan ook; veel zieke mensen zeggen zich beter te voelen, door het eten van bepaalde voedingsmiddelen. Wetenschappelijk bewijs is er nauwelijks, maar er zijn wel veel positieve verhalen uit de praktijk en da’s natuurlijk ook wat waard 😉